Dlaczego koty znaczą i co zrobić, gdy kot znakuje moczem w domu?

Koty to zwierzęta terytorialne, znakowanie jest więc dla nich zachowaniem w pełni naturalnym. Koty domowe znakują przestrzeń na trzy sposoby: ocierając się policzkiem (za pomocą feromonów policzkowych), drapiąc i wydalając mocz lub (znacznie rzadziej) kał. O ile żadne z tych zachowań nie stanowi problemu, gdy kot wykonuje je poza domem, to już u kotów niewychodzących znakowanie moczem, zdecydowanie nie jest przez opiekunów mile widziane. Dlaczego koty znakują i jak poradzić sobie z tym zachowaniem? Na te pytania znajdziesz odpowiedź w poniższym artykule. 

Jak odróżnić znakowanie od wydalania poza kuwetą?

Zacznijmy od tego, że nie każde wysikanie się kota poza kuwetą to znakowanie. Należy wyraźnie rozgraniczyć kocie sikanie poza kuwetą, czyli realizowanie potrzeby wydalania w miejscach do tego nieprzeznaczonych, od znakowania, które nie ma wcale funkcji wydalniczej, a jest formą kociej komunikacji. W praktyce to czy kot znakuje czy wydala, zwykle można poznać po tym gdzie i w jaki sposób to robi. 

Wydalając poza kuwetą kot zostawia duże plamy moczu, są one umiejscowione na powierzchniach poziomych (np. podłoga, łóżko, sofa), a miejsca wybierane są pod kątem kociego komfortu, a nie widoczności. Z kolei koty, które znakują, robią to zwykle na powierzchnie pionowe, a ilość wydalanego moczu (a dokładnie moczu i wydzieliny gruczołów okołoodbytowych) jest raczej niewielka.

Znakujące koty przybierają charakterystyczną pozycję - obracają się tyłem do znakowanej powierzchni, stają na wyprostowanych łapach z ogonem w górze i dosłownie pryskają moczem na miejsce, które chcą zaznaczyć. Miejsce wybierają świadomie, tak by zostawiony znak był widoczny dla zainteresowanych. Często są to okna i drzwi (zwłaszcza wtedy, gdy kot obawia się czegoś na podwórku) lub miejsca dobrze widoczne w domu jak szafka, stół czy bok kanapy.

Dlaczego koty znakują moczem w domu?

Znakowanie moczem w swojej pierwotnej formie pełni funkcję informacyjną dla innych kotów. To w ten sposób koty dają znać, że są gotowe do rozrodu lub, że dany teren należy do nich. W domu, koty zwykle zaczynają znakować, gdy czują się zagrożone, zwłaszcza przez inne koty (w domu lub poza nim) oraz gdy nie radzą sobie ze swoimi emocjami. 

Emocjami najczęściej związanymi ze znakowaniem są frustracja i strach. Nie znaczy to jednak, że także inne emocje nie mogą nasilać znakowania. Niektóre koty znakują także pod wpływem radości i ekscytacji, co jasno wskazuje na to, że znakowanie jako takie jest ważnym sposobem regulowania przez koty napięcia emocjonalnego. Powodem pojawienia się lub nasilenia znakowania bywa też ból lub stany chorobowe. Ich wykluczenie to ważny element pracy z tym zachowaniem. 

Znakowanie nigdy nie jest “na złość” lub bez powodu. Zawsze ma swoją przyczynę i to jej odgadnięcie jest kluczem do poradzenia sobie z tym problemem. 

Czy znakują tylko kocury i koty niekastrowane?

Wbrew obiegowej opinii znakują nie tylko niekastrowane kocury. Owszem, brak kastracji zdecydowanie zwiększa prawdopodobieństwo znakowania, jednak zachowanie to spotyka się zarówno u kocurów jak i u kotek, także tych po zabiegach kastracji i sterylizacji. 

Co zrobić gdy kot znakuje w domu?

• Zacznij od wizytu u lekarza weterynarii i wykluczenia problemów zdrowotnych. Następnie upewnij się, że w sprawach kuwetowych nie masz sobie nic do zarzucenia. Owszem, wydalanie poza kuwetą i znakowanie, to coś zupełnie innego, ale by przejść do tego drugiego musisz najpierw wykluczyć pierwsze. Dostaw więc w domu dodatkową kuwetą, upewnij się, że wszystkie kuwety są odpowiednio duże (większe niż kot), odkryte, zawsze czyste, a żwirek lubiany (najlepiej bentonitowy lub drewniany).
• Jeśli kot znakuje okolice okien lub drzwi zwykle jest to oznaka, że nie czuje się na swoim terytorium bezpiecznie. Sprawdź czy obok waszego domu nie kręcą się inne koty lub na podwórku czy klatce schodowej nie dzieje się coś, czego kot się obawia (np. głośny remont). Jeśli tak jest postaraj się ograniczyć koci kontakt z tymi bodźcami. Możesz zniechęcić obce koty do przychodzenia do Waszego ogrodu wykorzystując repelenty zapachowe, zasłonić okna roletą lub zadbać o wygłuszenie dźwięków z zewnątrz. W domu stwórz kotu wiele bezpiecznych kryjówek i wysokich obserwatoriów, a ważne zasoby takie jak kuweta, miski czy drapak, umieść z dala od okien i drzwi. 
• Jeśli kot znakuje miejsca wewnątrz domu przyjrzyj się uważnie relacjom w kociej grupie i kocim interakcjom z innymi domownikami (opiekunami, psem, dziećmi). Często kot nie radząc sobie z napięciem zaczyna znakować dając upust trudnym emocjom. Może być też tak, że kot nie radzi sobie z innymi stresorami. Poszukaj ich i postaraj się usunąć, a jeśli sam nie umiesz tego zrobić poproś o pomoc behawiorystę.
• Zadbaj o odpowiednie zaspokajanie kocich potrzeb. Stwórz urozmaicone środowisko, wprowadź zabawki na jedzenie, baw się z kotem codziennie w polowanie i poświęcaj mu czas na pieszczoty. Koty znudzone, z niezaspokojonymi potrzebami, mogą znakować z frustracji. Dbając o koci dobrostan przeciwdziałasz temu zachowaniu. 
• Umieść kilka dodatkowych drapaków w pobliżu miejsc, gdzie kot znakuje. W ten sposób zachęcisz go do zmiany formy znakowania na mniej uciążliwą.  Możesz delikatnie pochwalić kota, gdy drapie, a nawet podać mu wtedy smakowitą nagrodę. 
• Wepnij do kontaktu feromony policzkowe w dyfuzorze. Pomogą one poczuć się kotu bezpiecznie na swoim domowym terytorium i uspokoją jego emocje. Odpowiednie produkty to np. Feliway Optimum i Feliway Classic.
• Wprowadź do kociej diety suplementację regulującą koci nastrój. Dobór preparatu przedyskutuj z behawiorystą lub kompetentnym doradcą w sklepie zoologicznym. 
• Wyczyść wszystkie miejsca oznakowane moczem specjalnym neutralizatorem, który usunie jego zapach. Rób to systematycznie, ale nigdy zamiast realizacji reszty punktów z listy. Samo usunięcie znakowań może sprowokować koci stres, a to najkrótsza droga do intensyfikacji znakowania.
• Nie karć kota za znakowanie. Nie tylko stracisz kocie zaufanie i nadwyrężysz w ten sposób Waszą więź, ale też nic nie osiągniesz. Co więcej, podnosząc poziom kociego stresu możesz dodatkowo zaostrzyć problem. 

Jeśli nie potrafisz sam rozwiązać kociego problemu znakowania moczem, poproś o pomoc behawiorystę lub/i weterynarza

Może się okazać, że choć zrobisz wszystko co w Twojej mocy, kocie zachowanie nie zniknie lub będzie okresowo powracać. W takiej sytuacji warto poprosić o pomoc behawiorystę, który oceni przyczyny zachowania i zaproponuje działania naprawcze. Być może konieczna będzie też wizyta u lekarza weterynarii mającego doświadczenie w farmakoterapii zaburzeń zachowania. Kot który znakuje nigdy nie czuje się dobrze. Nie zwlekaj z podjęciem odpowiednich działań, aby ten problem zażegnać. 

Po więcej porad na temat kociego zachowania i produktów, które będą wspierać Waszą dobrą relację zajrzyj na www.petsmile.pl.